Biblia Horroru

Cisza – Marcin Majchrzak

Wszystko zaczęło się na „Stacji”, później przyszedł „Głód” by w końcu nastała „Cisza”. Ostatnia z publikacji Marcina Majchrzaka to zbiór dziewięciu opowiadań gatunkowo najbliższych kategorii grozy. Całość liczy sobie mniej niż dwieście stron. Wystarczy by zmącić umysł, wystarczy by nabawić się lęków.

Tradycyjnie nie zamierzam trzymać się spisu treści, opowiem Wam o opowiadaniach, które najsilniej zapadły mi w serce. Zawsze mam problem z wyłonieniem tego najlepszego, tym razem nie jest inaczej. Może więc zacznę od „Miłość płonie”, czyli spotkania z traumą. Rzeczona trauma stała się udziałem pacjentki, której historię poznajemy za sprawą jednej rozmowy z terapeutką. Jej treściwa relacja to opowieść o dramacie seksualnego wykorzystywania, rodzinnej tajemnicy i ognia, który nie zawsze ma oczyszczającą moc.

Równie dobrze na pierwszym miejscu mogłabym umieść opowiadanie „Antropologia stosowana”, która nie ustępuję jakością, intensywnością ładunku emocjonalnego, a i być może przebija „Miłość płonie” pod względem pomysłu. Oddział paliatywny i sparaliżowany mężczyzna, który widzi więcej, widzi 'idącą śmierć’. Nie tylko ten pierwiastek niesamowitości urzeka w tym utworze, równie skutecznie czyni to narracja, wewnętrzny monolog bohatera, którego rozważania mają nihilistyczną moc.

W „Eksperymencie profesora” autor bawi się wątkami lovecraftowskimi. Mamy więc szalonego naukowca i jego eksperyment przeprowadzony na samym sobie. Ciekawy pomysł, ciekawe ujęcie. „Podróż służbowa” zaskoczyła mnie zakończeniem, ale na długo przed nim utonęłam w tej opowieści. „Ostatni kolejarz” ma w sobie dużo z prozy Grabińskiego, motywy kolejowe rzecz jasna i ten sam sentymentalizm. W pokoju „118” poznajemy mężczyznę o dość ciekawej przypadłości – ciekawe dla czytelnika, bo już na pewno nie dla niego i nie dla jego małżonki, która wykopała go z domu bojąc się o życie. Przewrotny finał i jak zwykle dużo niewesołych refleksji. Tytułowa „Cisza” otwiera i zamyka zbiór. Początek tej historii wskazywał na slasher, albo horror w stylu backwoods, ale bieszczadzka osada ma o wiele więcej do zaoferowania.

Ewidentnie jest to zbiór na wyrównanym, wysokim poziomie.

Moja ocena: 8/10

Dziękuję wydawnictwu Vesper

Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite – Susan Hill

Susan Hill skradła moje serce swoją „Kobietą w czerni”, dlatego z radością przywitałam wieść o polskim wydaniu zbioru opowiadań tej autorki. Hill wyraźnie lubi się z krótką formą, bo nawet jej powieści zwykle nie stanowią przykładu opasłych tomów. A zbiory opowiadań? Tym ostatnio żyję w moim czytelniczym życiu.

Niewielu współczesnych autorów z takim umiłowaniem pisze o wiktoriańskiej Anglii jak robi to Susan Hill. Lekko stylizowany język, gotycki nastrój i to tradycyjne, niemal ortodoksyjne czucie grozy. W przypadku zbioru „Zagrabione życie…” po raz pierwszy natrafiłam na tekst Hill osadzony we współczesnych realiach („Alice Baker”) i choć przecież wiedziałam, że Hill jest autorką tworzącą współcześnie to owe wyjście ze starego świata spowodowało u mnie niemały szok, co tylko dobitniej świadczy o tym jak silnie jej twórczość kojarzona jest z klasycznym horrorem XIX i początków XX wieku.

W zbiorze „Zagrabione życie…” znajdziecie łącznie siedem, wcale nie krótkich opowiadań. W dużym stopniu polski przekład stanowi odpowiednik angielskiego wydania z 2016 roku pt. „The Travelling Bag and Other Ghostly Stories”. Jeśli chodzi o te z opowiadań, które najbardziej przypadły mi do gustu to bezapelacyjnie na podium stawiam „Mężczyznę z obrazu”, którego nomen omen zabrakło w oryginalnym wydaniu z 2016 roku – ogromnie się cieszę, że polski wydawca postanowił naprawić ten błąd. „Mężczyzna z obrazu” zapewne skojarzy Wam się z historią Doriana Greya i jego słynnego portretu, ale nie bójcie się plagiatu Moi Drodzy, Susan Hill w swoich ukłonach w stronę klasyki potrafi zachować umiar i posiada własne, ciekawe pomysły. „Mężczyzna z obrazu” to historia … romantyczna. Mamy tu złamane serce, klątwę i sztukę. Bohater, który wchodzi w posiadanie obrazu, który notabene nieszczególnie mu się podoba, wkrótce zauważa na nim pewne niepokojące elementy. Postać mężczyzny umieszczona na weneckim pejzażu zdaje się wołać o pomoc i owo wrażenie okaże się jak najbardziej uzasadnione. Rewelacyjna, klimatyczna, niepokojąca opowieść.

Z przydziałem miejsca drugiego mam problem, ale chyba postawię na opowiadanie tytułowe, „Zagrabione życie”. Niezwykłą historię, w której można usłyszeć echa „Frankensteina” Mary Shelley poznajemy za sprawą rękopisu pozostawionego przez zmarłego lekarza, doktora Hugh Mereditha. Rękopis ów trafiwszy w ręce jego pasierba otwiera przed nami historię, która –  nie potrafię zdecydować, czy bardziej niepokoi, czy zasmuca. Jej finał wdeptał mnie w ziemię, choć Susan Hill nie jest autorką, która stawia na wysublimowane plot twisty. Ona po prostu wie gdzie położyć właściwy akcent w konstrukcji opowiadania.

Bardzo ciekawą, acz krótką opowieść zawiera „Dwudziesty pierwszy”, czyli opowieść o niezwykłej relacji dwóch chłopców ze szkoły z internatem Hesterley, Tobyego i Andreasa. Pewnego dnia Andreas znika, by znów się pojawić, ale widoczny tylko dla oczu swego jedynego przyjaciela.

„Lalka” jest bardzo dobrym opowiadaniem. Ma w sobie przestrogę (gotyckie horrory zawsze mają dla nas przestrogę), ale osobiście skróciłabym je nieco z korzyścią dla klimatu, który miejscami zaczyna się rozmywać. Rzecz dotyczy wspomnienia lata, w trakcie którego pewna gnuśna dziewczynka odrzuca podarek od ciotki. Podarkiem owym jest, jak się domyślacie, tytułowa lalka.

Bohaterem „Torby podróżnej” jest lekarz, którego naukowy dorobek zostaje skradziony przez młodszego kolegę. Sytuacja ta, trudno się temu dziwić, budzi w bohaterze sprzeciw tak brutalny, że nawet po latach nie przepuści on okazji do pomsty. To właśnie motywom zaczerpniętym z tej historii zawdzięczamy hipnotyzującą ilustrację na okładce zbioru.

„Alice Baker” totalnie mnie zaskoczyła. Raptownie przeniosła mnie z gotyckich posiadłości do współczesnego biurowca i przypomniała, że Susan Hill jest autorką tworzącą współcześnie. Mimo tego czasowego skoku, klimat opowieści i jej pointa jest old schoolowy i jak najbardziej wpisuje się w styl reszty opowiadań. Tytułowa Alice jest nową pracownicą, której z uwagą przygląda się nasza narratorka. Alice jest dziwna, ale kto nie dzielił pracowniczego gabinetu z dziwadłem niech pierwszy rzuci kamień 😉 Alice jednak ma w sobie coś co silnie niepokoi, aż w końcu znika tak nieoczekiwanie jak się pojawiła. To oczywiście nie wszystko, zobaczycie sami.

„Frontowy pokój” również jest opowiadanie bardziej współczesnym i przypomina nam, że każdy dobry uczynek zostanie ukarany. Gdy zainspirowani niedzielnym kazaniem małżonkowie postanawiają wykonać chrześcijański obowiązek wobec samotnej staruszki nie widzą z jakimi konsekwencjami przyjdzie im się zmierzyć.

Niespokojne dusze, klątwy, zepsucie, ambicje, pragnienie zemsty i melancholia. Wszystko co niesamowite i wszystko co ludzkie znajdziecie w zbiorze „Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite”.

Moja ocena: 8/10

Dziękuję wydawnictwu

Złe wszechświaty – Wojciech Gunia

Świat składa się ze słów i obrazów, te tworzą emocjonalny kontekst, przez który odbieramy rzeczywistość – odbieramy świat. Od tego, w którą stronę patrzymy i w jakie słowa będziemy się wsłuchiwać zależy to, jak nasz świat będzie wyglądać. Wojtek Gunia uchyla nam drzwi do swojego świata – a raczej wszechświata za sprawą albumu „Złe wszechświaty” wypełnionego treścią i obrazem. Jedno i drugie stanowi wytwór autora. Zdjęcia uzupełniają treść, albo treść uzupełnia zdjęcia – tu ciężko orzec – ale bez trudu można stwierdzić, że obydwa elementy są ze sobą kompatybilne.

Ten wszechświat nie jest łaskawy, pełno w nim trudnych konfrontacji – światła z ciemnością, życia ze śmiercią. Jest bardzo osobiście na tyle że przypomina to dziennik prywatnych niepokoi. Jest rozgwieżdżone niebo, martwy ptak, który z niego spadł, szarość ulicy i wszystkie kolory ognia. Jest pogrzeb, jest gorycz, jest głód ścierwa i dystymia duszy. Jest autor bez skóry, ogryziony do kości przez własne słowa „Ci, którzy cię usłyszą, pokiwają głowami i pójdą dalej. Bo to przecież tylko słowa” – smutna to refleksja.

Można mieć wątpliwości, czy każdy czytelnik odnajdzie się w tak nietypowej formie. Nie jest to ani zbiór opowiadań, ani tym bardziej powieść. Nie ma fabuły, nie ma żadnego klucza, według którego należy czytać. To swego rodzaju zbiór momentów i bardziej lub mniej ulotnych myśli ujętych w prozatorską formę, ale z poetyckim zacięciem. Coś w rodzaju spaceru odbytego w cudzych butach – Polecam dla wyostrzenia percepcji.

*Książka objęta patronatem Biblii Horroru