Top

Biblia Horroru

Na początku był lęk...

Home invasion

Żałoba

The Woman in The Yard/ Kobieta w ogrodzie (2025)

Tragiczny wypadek samochodowy czyni z Ramony wdowę, a z dwójki jej dzieci: nastoletniego Taylora i małej Annie półsieroty. Kobieta nie odnajduje się w nowej sytuacji i jak zauważa jej syn, nie bardzo się nawet stara. Fizycznie, za wyjątkiem unieruchomionej nogi, doszła już do siebie, natomiast psychicznie – jest tylko gorzej. Pewnego dnia rodzina dostrzega przed swoją posesją na odludziu odzianą w czerń kobietę, skrywającą swoje oblicze pod żałobnym welonem. Intruzka tkwi niezmiennie w pozycji siedzącej, skierowana w stronę domu jakby obserwowała jego mieszkańców, nie próbując nawiązać z nimi kontaktu. Ramona zaniepokojona tą sytuacją konfrontuje się z kobietą w czerni, jednak to co od niej słyszy wzbudza tylko większe obawy. Mimo namów ze strony dorastającego syna Ramona nie zamierza podejmować dalszych kroków i zdecydowanie odmawia ucieczki.

Najnowszy film grozy twórcy między innymi „Domu woskowych ciał” powstał w oparciu o scenariusz „Man in The Yard” Samuela Stefanaka, napisanego pod depresyjnym wpływem okresu pandemii covid. Film został nakręcony z myślą o podgatunku home invasion jednocześnie wyłamując się z jego schematu.

Wyłamuje się dość szybko. Pierwsze sceny wprowadzające nas w aktualną rzeczywistość pogrążonej w żałobie rodziny przerwane zostają nagłym novum w postaci intruza i  każą spodziewać się rychłej konfrontacji. I faktycznie do niej dochodzi jednak bardziej przypomina ona metafizyczne spotkanie z istotą z pogranicza światów, wysłannikiem jakiejś nieokreślonej siły niż gwałtowny atak przypuszczony na domowy mir protagonistów.

Film w zasadzie pozbawiony jest gwałtowności i dynamicznych akcji. Po wprowadzeniu na arenę intruza zaczynamy, wraz z bohaterami, zastanawiać się co kobieta w czerni tu robi, kim jest i o co jej chodzi. Zastanawiamy się tak… przez cały seans. Coraz głębiej wikłamy się w metaforykę kolejnych scen, które mają stanowić podpowiedz, trop, cokolwiek na czym widz gotowy będzie zbudować swoją teorię.

Narracja jest bardzo nierówna i występuje problem z budowaniem napięcia i tak naprawdę aż do ostatnich minut filmu miałam problem z zaangażowaniem się w śledzenie wydarzeń.

Warstwa dramatyczna, jest bardzo rozbudowana i skupia się na interakcjach pomiędzy domownikami. Przyczyną ich problemów, bardziej niż intruz na podwórku zdaje się być zła kondycja psychiczna Ramony i sekret, który ukrywa. Nastoletni syn stara się buntować wobec takiego stanu rzeczy, ale nie ma sprzymierzeńca.

Możemy potraktować więc ten obraz jako metaforę żałoby, która biernie ingeruje w życie doświadczających jej ludzi, paraliżuje działania i zamyka w poczuciu izolacji i samotności. Aktorsko i realizacyjnie nie ma się do czego przyczepić, ale nie będzie to raczej produkcja kasowa, ani też nowy reprezentant horroru nowej fali, który weźmie widownie szturmem.

Moja ocena:

Straszność:1

Fabuła: 6

Klimat:7

Napięcie:6

Zaskoczenie:6

Zabawa:6

Walory techniczne:7

Aktorstwo: 7

Oryginalność: 6

To coś:6

58/100

W skali brutalności: 1/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.

Starzy (nie)znajomi

The Strangers: Chapter 1/ Strangers (2024)

Młodzi nowojorczycy, Maya i Ryan, spędzają swoją piątą rocznicę w drodze do Portland gdzie dziewczyna ma starać się o nową posadę. By uczcić pięć lat „chodzenia” zatrzymują się w przydrożnej knajpie. Po niezbyt wykwintnym posiłku, w trakcie którego muszą mierzyć się z przenikliwymi spojrzeniami, a nawet krytycznymi uwagami, lokalsów odkrywają, że ich auto uległo awarii. Z pomocą przychodzi im miejscowy mechanik, który obiecuje zakup potrzebnych części i naprawę dnia następnego. Inna przyjazna osoba wskazuje im miejsce na nocleg i tak, zupełnie nie planowo, młodzi spędzają najbliższą noc w domku w lesie, na zupełnym odludziu – nie licząc of course zamaskowanych morderców na progu.

Grubo ponad dekadę temu świat miłośników horrorów poznał trójkę ludzi w maskach i od tamtej pory nic nie było już takie samo. Nie no, żartuję – film, jak film. Z nieznanych jednak dla mnie przyczyn „Nieznajomi” z 2008 roku zostali okrzyknięci najstraszniejszym i najbardziej wstrząsającym home invasion w gatunku. Szczerze za nim nie przepadam i choć słynne „Czy jest Tamara?” faktycznie 'wpada w ucho’ to jeszcze za mało bym zaczęła bić pokłony – są lepsze tytuły o włamywaczach i chyba nawet rzucę Wam jakieś zestawienie. Chcecie?

Wracając. Z powodu mojego chłodnego stosunku do kasowego hitu i jeszcze chłodniejszego odbioru „Nieznajomych: Ofiarowanie”, którzy mieli premierę dokładnie dziesięć lat później, nie paliłam się szczególnie do badania najnowszego filmu. Ale obejrzałam.

„The Strangers: Chapter 1”, to pierwszy z trzech kręconych równolegle wariacji na temat „Nieznajomych”. Nie wiem kiedy możemy spodziewać się premier dwóch następnych i w sumie mało mnie to obchodzi. Fakt faktem, że „Strangers” 2024 chyba przypadło mi do gustu bardziej niż pierwsza historia – może dlatego, że nie ma w nim Liv Tyler, a już na pewno bardziej niż druga, czyli „Ofiarowanie”, ale nadal trzymam się swego. To nie jest najbardziej mrożący krew w żyłach home invasion i choćby się zesrali, takiego „Ils”, czy „Funny games” nie przeskoczy.

Film jest niewątpliwie ładnie nakręcony, dopieszczony technicznie, dba o atmosferę, ale fabularnie się nie wysila. Ot, mili, młodzi ludzie zostają zaatakowani w swoim tymczasowym domu. Grupa tytułowych nieznajomych podejmuje z nimi grę: trochę w chowanego, trochę w podchody. Nie wydarzy się tu nic, co mogłoby Was (Nas) zaskoczyć, czy wprowadzić w osłupienie. Fakt faktem, że scenariusz stara się budować jakieś napięcie wokół scen inwazji, ale to na dłuższą metę nie działa i staje się powtarzalne. Na życiowe wybory protagonistów spuśćmy litościwie zasłonę milczenia, bo to akurat prawidło gatunku.

Dużo bardziej podobała mi się pierwsza połowa filmu, to starcie naiwności Mayi i lekkiej, ale jak się okaże, uzasadnionej paranoi jej chłopca. To stopniowe zaciskanie pętli na ich szyjach przysporzyło mi dużo więcej emocji niż późniejsze szamotanie na sznurze. Podsumowując: może być, ładny amerykański film na starej kliszy.

Moja ocena:

Straszność: 1

Fabuła: 5

Klimat:7

Napięcie: 6

Zabawa: 6

Zaskoczenie:4

Walory techniczne: 9

Aktorstwo:7

Oryginalność:4

To coś:5

54/100

W skali brutalności: 2/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.

Tu nie ma nikogo

No One Will Save You/ Nie ocali Cię nikt (2023)

Młoda kobieta, Bryn, mieszka w dużym odziedziczonym po matce domu położonym w małym, idyllicznym miasteczku. Jest bardzo samotna bowiem od lat boryka się z izolacją i odrzuceniem ze strony mieszkańców miasta. Nie opuszcza jednak rodzinnego domu, nie odchodzi, zamiast tego zatapia się we wspomnieniach o utraconej przyjaciółce pisząc do niej listy, których nikt nigdy nie odczyta. Pewnego wieczoru Brynn budzą niepojące dźwięki dobiegające sprzed domu. Gdy postanawia sprawdzić kto jest winowajcą zamieszania odkrywa, że jej dom stał się obiektem ataku obcych. I mówiąc obcych, bynajmniej nie mam na myśli ludzkich nieznajomych, lecz najprawdziwszych alienów wprost z kosmicznych przestworzy.

Sylwetki obcych, zwanych 'szarakami’ z powodu koloru swojej skóry, są motywem nader często wykorzystywanym w kinie sci-fi. Także w dokumentach poruszających wątek rzekomych uprowadzeń przez obcą cywilizację, to postaci szaraków najczęściej pojawiają się w opisach ofiar. Można więc rzec, że twórca „Nie ocali Cię nikt” postawił na najbardziej banalny, klasyczny i schematyczny sposób sportretowania najeźdźcy z kosmosu. Przebieg inwazji też, przynajmniej do pewnego momentu, nie wprowadza nie wiadomo jakiegoś novum. No, może nasza Brynn jest bardziej wojownicza niż obstawialiśmy, przypomina bohaterkę slashera z błoną dziewiczą niczym tarczą zdolną ochronić ją przed nieśmiertelnym zabójcą, ale to nadal raczej klasyczny sposób prowadzenia fabuły także w ramach home invasion.

Brynn broni się na wszelkie sposoby, byle dotrwać świtu dającego kilkugodzinne wytchnienie, byle przeżyć. Za dnia wszystko wraca do normy. Problem w tym, że normą jest to, że mieszkańcy jej miasta opluwają ją, a w najlepszym wypadku ignorują. Nikt jej nie pomoże, i jak mówi tytuł, nikt nie ocali. Zachowanie ludzi w mieście ewoluuje zresztą i to wcale nie w dobrą stronę. Być może obca cywilizacja niczym w „Inwazji porywaczy” ciał przejęła już nad nimi kontrolę, ale może ludzie są chujowi i tyle w temacie?

Mocno zastanawiający jest ten motyw teoretycznie poboczny, motyw społecznego ostracyzmu i tego jak ma się on do tego czego doświadcza Brynn. Myślę, że i Wam błyśnie w głowie myśl, że żadnych obcych tam nie ma, jedynie nasza bohaterka podupada na zdrowiu psychicznym coraz bardziej przez co pojawiają się u niej objawy wytwórcze. Może tak naprawdę walczy z doznaną traumą?

Uwagę zwraca też scena, w której obcym udaje się w końcu 'nawiązać kontakt’ z Brynn. Widzą jej wspomnienia i daje sobie głowę uciąć, że na ich szarych obliczach widać przebłyski empatii. Wielki finał też możemy interpretować jako wynik ingerencji obcych, lub też kolejny etap nerwowego załamania bohaterki. No cóż, nie wiemy nic, choć sam wątek główny miał być teoretycznie taki nieskomplikowany i prostolinijny. Jest na czym pomyśleć, jest też na co popatrzeć, choć przyznam szczerze, że moje własne rozkminy zajmowały mnie bardziej niż samo śledzenie bieżących wydarzeń.

Moja ocena:

Straszność: 2

Fabuła: 7

Klimat: 8

Napięcie: 6

Zaskoczenie: 7

Zabawa: 6

Walory techniczne: 8

Aktorstwo: 8

Oryginalność: 7

To coś: 7

66/100

W skali brutalności: 1/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.

Nieproszeni goście

Who invited them/ Kto ich zaprosił (2022)

Adam i Margo stali się właścicielami okazałej wilii na wzgórzach Los Angeles. Chcąc uczcić ten sukces zapraszają do swojego nowego domu kilku gości. Wśród nich pojawia się tajemnicza para, Tom i Sasha, którzy w końcu przedstawiają się jako sąsiedzi z domu obok. Gdy impreza się kończy to właśnie oni zostają w domu gospodarzy na małe after party, tak by się bliżej poznać. I dadzą się poznać, od nie najlepszej strony.

I o to mamy, kolejny film grozy o zgubnych skutkach zbytniej uprzejmości (tak zwany polite horror). Pewnym dość niedawno powstałym tytułem wykorzystujący ten wątek jest z pewnością „Se no evil/ Goście”, który wręcz miażdży swoją wymową.

Tego rodzaju scenariusze mają to do siebie, że drażnią widzów. Drażnią nas, biernych obserwatorów głupich działań protagonistów, którzy wolą stracić życie niż dobre imię. Ale jeśli się nad tym zastanowić, zadać sobie pytanie: ile razy sami utknęliśmy w jakiejś sytuacji, bo nie chcieliśmy komuś sprawić przykrości? Ile razy ulegaliśmy, machnęliśmy ręką na sygnały ostrzegawcze? Ano właśnie.

Twórcy filmowi najwyraźniej zauważyli tę ludzka tendencje do dbałości o pozory i na niej hodują coraz to nowe tragedie. Duncan Birmingham nie bez powodu postawił na postaci Margo i Adama. Szybko połapiemy się, że są oni wręcz wymarzonymi ofiarami polite horroru. Kupują dom, na który ich nie stać w myśl zasady zastaw się, a postaw się. Adam wprost mówi o tym, że chce robić wrażenie człowieka sukcesu, chce pokazać sąsiadom, swojemu szefowi, ba, nawet sceptycznej małżonce, że oto on samiec alfa potrafi.

Widząc obcych ludzi grasujących na ich terenie nie decydują się na to by ich wyprosić, ba, przełykają ich uzasadnienie dziwnej wizyty i jeszcze decydują się by spędzić z nimi więcej czasu w ramach after party. Tak home invasion spotyka polite horror.

Sasha i Tom to para prezentująca poziom do jakiego Margo i Adam aspirują. Margo zazdrości Sashy nienagannej figury i przebojowości, Adam zazdrości Tomowi samczej pewności siebie i oczywiście materialnych sukcesów. Jak można kogoś takiego wyjebać za drzwi? Takich pięknych, zamożnych ludzi? W miarę rozwoju fabuły widzimy jak niespodziewani goście oddziałują na gospodarzy. Widzimy stopniowo sączony do uszu jad i rozgrywkę mającą na celu skłócenie pary, albo przeprowadzenia na nich terapii szokowej poprzez konfrontowanie ze wszystkimi małżeńskimi niepewnościami.  Sasha i Tom robią to jednak na tyle sprytnie, że gotująca się we wrzątku żaba nawet nie myli o opuszczeniu garnka. Jest naprawdę fajnie. Ten film sporo nam obiecuje, ale czy tych obietnic dotrzymuje?

Kiedy już maski zostaną zrzucone nie pozostaje zbyt wiele do roboty, uzasadnienie działania Sashy i Toma mimo że jak najbardziej sensowne SPOILER mamy tu motyw zemsty za społeczną znieczulicę jaka panuje wśród żyjących obok siebie ludzi KONIEC SPOILERA to jakoś nie przynosi on satysfakcji. Ta końcowa szarża nie przystaje do powolnego rozstawiania figur na szachownicy z jakim mieliśmy do czynienia we wstępie. Finalnie nie byłam do końca zadowolona, ale to nie znaczy, że film nie ma dobrych momentów i nie wart jest Waszego, przynajmniej umiarkowanego zainteresowania.

Moja ocena:

Straszność: 1

Fabuła: 7

Klimat:6

Napięcie: 6

Zabawa: 6

Zaskoczenie: 7

Walory techniczne:7

Aktorstwo: 7

Oryginalność: 5

To coś: 6

58/100

W skali brutalności:1/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.

Gdzie Ci mężczyźni

Men (2022)

Harper Marlowe chciała zakończyć swoje małżeństwo z Johnem, ale zdecydowanie nie tak sobie to wyobrażała. Zamiast cichego rozwodu zakończył je spektakularny skok z okna małżonka. Teraz, próbując podźwignąć się po traumie kobieta postanawia wyjechać na wieś do małej osady Cotson gdzie od wesołkowatego i uprzedzająco miłego Geoffreya najmuje niewielką posiadłość pod lasem. Tam podczas odprężającej przechadzki po okolicy zostaje 'zaatakowana’ przez anonimowego mężczyznę, który nagi wychodzi prosto z lasu. Harper udaje się uciec, ale wkrótce ten sam nagi człowiek pojawia się w jej ogrodzie. Kim jest? Czego chce?

„Men” Alexa Garlanda to najnowsza produkcja od studia A24 – sprawców zjawiska określanego jako nowa fala horroru. Słusznie możecie zakładać, że jest to produkcja odchodząca od mainstreamowego sposobu pojmowania grozy.

Źródeł inspiracji motywu przewodniego (koleś z lasu) należy szukać w pogańskich legendach o Greenmanie – zresztą nawiązań do folkloru znajdziecie tu więcej – nawet jeśli przyjrzycie się rzeźbom pod kościołem, który odwiedza Harper poszukując duchowego wsparcia, dopatrzycie się tam nie tylko wizerunku Greenmana ale i Sheela na Gin – bogini płodności.  Okoliczności przyrody w jakich po raz pierwszy zobaczymy antagonistę również jasno wskazuje na powiązania z pogańskim kultem natury – Harper pląsające pośród zieleni niczym mieszkanka wyspy z „Wickermana”. Jest to więc obraz silnie zakorzeniony w dawnych wierzeniach i ogniskujący wokół nich cała grozę sytuacji.

No, dobrze, może nie całą. Jeśli zostawić całą tę symbolikę – a im dalej w las tym trudniej nie zwrócić na nią uwagi – to możemy traktować sytuację Harper jako typowe zagranie w stylu home invasion: nagi szaleniec w Twojej chacie i znikąd pomocy. Dodajmy do tego kontekst psychologiczny – sytuację osobistą kobiety: traumę jaka był związek z szantażującym ją emocjonalnie mężem i traumatyczny finał tegoż związku kiedy to Harper widzi jak John wypada z okna piętro nad ich mieszkaniem. Wyrzutów sumienia jakie jej towarzyszą nie możemy traktować marginalnie. Jeśli wmówimy sobie że odpowiadamy za czyjąś śmierć może nam zdrowo odbić.

Chcecie zobaczyć jeszcze więcej? Zwrócicie uwagę na kontekst socjologiczny. Tu jest do prawdy mocarnie. Szybko zauważycie, że po przybyciu do Cotson w otoczeniu Harper znajdują się sami mężczyźni (ten sam mężczyzna?) osaczają ją ze wszystkich stron i nie mają dobrych zamiarów. Ich postaci aż kipią mizoginizmem i wcale nie trzeba być przewrażliwioną feministką żeby zauważyć w jak wielkim gównie utknęła Harper. Każdy z nich jest kolejnym Johnem, od którego nie może się uwolnić. Obraz epatuje tym coraz mocniej, scena po scenie, osiągając surrealistyczny poziom i sięgając po rozwiązania rezerwowane dla body horroru. SPOILER:  Spójrzcie w tym kontekście na scenę pod koniec filmu, gdy kolejni męscy protagoniści rodzą, jeden po drugim kolejnego męskiego wroga. Przekaz jest bardzo czytelny, jasno wskazujący na to, że patriarchat – męska toksyna jest czymś przekazywanym przez pokolenia KONIEC SPOILERA. Metaforyka jest prosta: Wszyscy mężczyźni są tacy sami: obleśni, dziecinni, mają kiepskie poczucie humoru, rządzą nimi prymitywne instynkty i kompleks boga 😉 Auć.

Serio, mogłabym tak w nieskończoność, bo mnogość wątków ukrytych pod płaszczyzną w sumie prostej historii o kobiecie w opałach jest nad wyraz urodzajny i naprawdę łatwy do rozszyfrowania. Nie chce byście go przez to potraktowali jak męczący wykład, który ktoś Wam funduje o ósmej rano. To nadal jest kino z gatunku grozy, dobre wizualnie, oprawione stosownie histerycznym dźwiękiem, mogące budzić niepokój, mogące powodować dyskomfort. Polecam? Polecam.

Moja ocena:

Straszność: 3

Fabuła: 8

Klimat:9

Napięcie:7

Zabawa:8

Zaskoczenie: 6

Walory techniczne: 9

Aktorstwo: 8

Oryginalność:7

To coś:7

72/100

W skali brutalności: 2/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.

Zobacz kto tam jest

See form me/ Niewidzialna (2021)

Niewidoma Sophie, która dawniej odnosiła sukcesy sportowe, przyjmuje kolejne zlecenie opieki nad cudzym domem pod nieobecność jego właścicielki. Jej zadanie jest proste, ma karmić kota i do spółki z systemem alarmowym pilnować rezydencji. Pech chce, że willa i mieszczący się w niej sejf stają się obiektem zainteresowania grupy włamywaczy. Dla niewidomej dziewczyny jedyną nadzieją na przetrwanie w tej sytuacji jest pomoc ze strony kogoś kto będzie 'widział za nią’. Dzięki aplikacji See form Me Sophie łączy się z Kelly, której wojskowe doświadczenie może ocalić niewidomą Sophie, jeśli tylko ta zdoła jej zaufać.

Współcześnie nurt home invasion szuka coraz to nowszych pomysłów, które mogły by postawić osobę ofiary w coraz to gorszym położeniu względem potencjalnych antagonistów. Tak była więc już głuchoniema pisarka („Hush’), mieliśmy inwalidów mierzących się nierównej walce z infrastrukturą budynków (i jakimś zagrożeniem przy okazji) i oczywiście słynnego ślepego weterana z „Nie oddychaj„, który rzecz jasna sam okazał się gorszy od włamywaczy.

Fakt faktem im trudniej tym atrakcyjnie mamy więc, bodaj pierwszą we współczesnym kinie Esmeraldę home invasion. Do klasycznego „Doczekać zmroku”, nie ma co filmu przyrównywać, ale motyw przewodni jest podobny: ślepa dziewczyna kontra złoczyńcy. Sophie nie stara się wzbudzać współczucia. Wręcz przeciwnie, szybko orientujemy się, że gorycz jaka wlała się w jej serce daje pewne oznaki niegodziwości. Pilnowanie domów bogaczy to pretekst do drobnych kradzieży, a jej relacje z bliskimi są szorstkie z jej własnej winy. I kota, którego miała pilnować też ma w dupie, co rozjuszyło mnie już do głębi. Moja kocia dusza miauczała żałośnie przez cały film, czekając na jakieś rozwinięcie wątku kociego. Kto kiedykolwiek świadkował moim seansom z „Obcym: ósmym pasażerem Nostromo” TEN WIE.

Los Sophie obchodził mnie raczej umiarkowanie, a jej kolejne potyczki z włamywaczami i domowym wyposażeniem przyjmowała z deka obojętnie. Historia nie wzbudziła we mnie większych emocji, trudno było mi to wszystko traktować serio. Scenariusz bardzo taki sobie, dialogi byle jakie, a aktorstwo przeciętne. Wszystko jakieś takie niedbałe, a polski tytuł jest tu wisienką na torcie. Niewidoma równa się „Niewidzialna”? Idźmy tokiem myślenia małych dzieci: ja Ciebie nie widzę więc ty mnie też. HA!

Podsumowując: takie paczadło do obejrzenia i zapomnienia.

Moja ocena:

Straszność: 1

Fabuła:5

Klimat:6

Napięcie:5

Zaskoczenie:4

Zabawa: 4

Walory techniczne:7

Oryginalność:5

To coś:5

42/100

W skali brutalności: 1/10

Gdzie obejrzeć

Zasilane przez JustWatch

Widżet zawiera linki afiliacyjne.